O Όσιος Θεοφάνης. Γράφει ο π. Πορφύριος Μπατσαράς, Ηγούμενος της Ι. Μ Τιμίου Προδρόμου Σκήτης Βεροίας, όπου και εμόνασε και ο Πολιούχος της Νάουσας

Παλαιότερα είχα ασχοληθεί ιδιαίτερα με τον πάτρωνα άγιο της Νάουσας και το υλικό που συγκεντρώθηκε θα μπορούσε να αποτελέσει ξεχωριστή μονογραφία. Σήμερα λοιπόν που το απαιτεί η ημέρα, γιά την τιμή του αγίου και γιά την πατρική του ευλογία, χαράζω λίγες λέξεις.Μία ολόκληρη πόλη τιμάει την μνήμη του. Αλλά και εμείς οι ταπεινοί Προδρομίτες δεν μπορούμε παρά με υιική αγάπη και ευγνωμοσύνη να τον εορτάζουμε. Μακάρι και το χωριό Α(να)σώματα να καθιερώσει την μνήμη του, αφού και εκεί ίδρυσε ο άγιός μας μοναστήρι προς τιμήν και πάλι των Αρχαγγέλων, των Άνω Σωμάτων.Πριν χρόνια αγαπητοί φίλοι μάς ειχαν χαρίσει τόμο αφιερωμένο στήν υδατόρρυτη Νάουσα και εκεί περιέχεται κείμενο και γιά τον Άγιο Θεοφάνη. Μάλιστα το υπογράφει, συνταξιούχος τώρα, πανεπιστημιακός δάσκαλος. Δεν ξέρω όμως αν βρέθηκε κάποιος πιστός Ναουσαίος γιά να απαντήσει. Ο κύριος λοιπόν....

επιστήμων, ύστερα από μελέτη(;), ούτε λίγο ούτε πολύ, καταλήγει στο ότι Θεοφάνης και μάλιστα άγιος στην Νάουσα δεν υπάρχει!!!Όταν επιστήμονες ασχολούνται με αγιολογικά θέματα και καταλήγουν σε τέτοια περίπυστα, γιά να μην πω δηλαδή περίπτυστα, συμπεράσματα, πραγματικά απορώ. Λένε ότι δεν βρήκαν ιστορικά τεκμήρια, έγγραφα κλπ, που να αποδεικνύουν την ύπαρξη του προσώπου, και έτσι, ἐλαφρᾷ τῇ καρδίᾳ καταλήγουν στο ότι δεν υπάρχει το πρόσωπο. Δεν θα επαναλάβω εκείνο το ανέκδοτο που λέει ότι δεν υπάρχει ό,τι δεν φαίνεται. Αλλά θα πω κάτι άλλο. Είναι σίγουροι οι επιστήμονες ότι κατέχουν όλη την βιβλιογραφία; Ή πάλι, είναι σίγουροι ότι έχουν εκδοθεί όλα τα σχετικά έγγραφα ενός μοναστηριού, που έχουν σχέση με το πρόσωπο του αγίου; Και ακόμα: ερευνήθηκαν οι τόποι από όπου πέρασε ο άγιος; Ξέρουμε όλες τις τοιχογραφίες του από τις αρχαιότερες μέχρι τις νεότερες; Και άλλες πολλές ερωτήσεις, στις οποίες δεν έχουμε απαντήσεις.Ας γυρίσουμε στον άγιό μας. Ο χορός των αρνητών, που μερικές φορές γίνεται συρμός και μόδα, δεν θα τελειώσει, σε καμία εποχή.Γιά την Ιερά Μονή Δοχειαρίου, όπου ασκήθηκε ο Άγιος Θεοφάνης, μόλις προσφάτως εξεδόθη ειδικός τόμος, με μελέτες σχετικές με την ιστορία, τα κειμήλια, την αρχιτεκτονική κλπ. Ανάμεσα στα Έγγραφα που δημοσιεύονται, υπάρχει και ένα στο οποίο υπάρχει η υπογραφή του Αγίου.Εξάλλου, σε κάθε ιερή ακολουθία ο άγιος μνημονεύεται ως δομήτωρ, κτίτορας δηλαδή, του μοναστηριού εκείνου. Η τιμή να αξιωθεί κάποιο πρόσωπο να καταστεί κτίτορας μοναστηριού είναι πολύ μεγάλη.Στην Μονή Δοχειαρίου, ακόμα, υπάρχει η μορφή-τοιχογραφία του Αγίου σε πολλά σημεία. Υπάρχει και ηγουμενική ράβδος που αποδίδεται στον άγιο αλλά και φορητές εικόνες ήδη από τον 16-αρχές 17ου αιώνα.Στο Μοναστήρι μας εδώ του Προδρόμου σώζονται τα ερείπια από τον Ναό της Παναγίας της Σκητιωτίσσης που έκτισε ο Άγιος. Τελευταία, σε κάποια διάνοιξη που έγινε, βρήκαμε λείψανα των πατέρων της Μονής του Αγίου, με πολύ χαρακτηριστικό τρόπο θαμμένα. Στην μέση τοποθετημένη η κάρα-το κρανίο, και γύρω γύρω πλεγμένα όλα τα υπόλοιπα οστά. Αν και έχω μετάσχει σε ανασκαφές χριστιανικών και μάλιστα μοναχικών κοιμητηρίων, ομολογώ ότι δεν συναντήσαμε κάτι ανάλογο.Μας λειπεί επίσης το γεγονός ότι, τόσα χρόνια, δεν ασχολήθηκε κανένας με το αρχαίο αυτό μοναστηράκι, ώστε να έχουμε πιό σίγουρα τεκμήρια.Να έρθουμε και στην τιμία κάρα του αγίου με την ωραία επένδυση με τα σμάλτα και στο κουτί από τον 19ο αιώνα.Αλλά ένας πιστός χρειάζεται αποδείξεις γιά έναν άγιο; Εύλογο, σωστό και εν μέρει διακιολογημένο. Δεν έχει παρά να προσευχηθεί στο όνομα του αγίου και θα λάβει την σωστή πληροφορία. Ο άγιος είναι πιό ζωντανός από εμάς τους ζωντανούς. Γιατί; Διότι εμείς θα πεθάνουμε και θα χαθούμε, ενώ ένας άγιος εκοιμήθη αλλά νίκησε τον θάνατο με την αρετή και την απόκτηση της θείας χάριτος. Έτσι ένας άγιος οικειοποιείται τις ιδιότητες του Τριαδικού μας Θεού και αιωνιοποιείται. Τα θαύματα και οι μεσιτείες του είναι η καλύτερη απόδειξη γιά αυτό.Και τί μένει; Να λυπάται κανείς κάποιους, που εν ονόματι της επιστήμης, χάνουν την ουσία. Αρνούνται ένα πρόσωπο, γιά το οποίο αυτά που ξέρουν και είναι γενικώς γνωστά, είναι λίγα.Έχω σε φωτοτυπία και έναν χειρόγραφο βίο του Αγίου Θεοφάνους, δώρο καλού φίλου, αγιορείτη, από κάποια αγιορειτική σκήτη, έργο του περίφημου πνευματικού Χαρίτωνος του Τρικκαίου.Όταν μελετούσα τον γνωστό βίο, είχα εντοπίσει σε ένα έγγραφο του Οθωμανικού Αρχείου Βερροίας, παλαιά έκδοση δίχως συνέχεια, στοιχεία γιά εκείνον τον ληστή, που αναφέρεται και στα θαύματα του Αγίου Θεοφάνη μας.Όλα αυτά ο καλός μας επιστήμονας δεν τα αναφέρει, γιατι πολύ απλά, δεν τα γνωρίζει. Και όμως αποφαίνεται σχεδόν βέβαιος ότι ο Άγιος Θεοφάνης δεν υπάρχει.Μακάρι να τον φωτίσει και να μας φωτίζουν οι άγιοι να τους γνωρίζουμε και να τους τιμούμε, γιά να δεχόμαστε την πνευματική τους στοργή και ευλογία. Αλλά μακάρι η αγαπημένη μας μαρτυρική και αγία πόλη της Νάουσας να εκπληρώσει το χρέος της προς τον πολιούχο και οικιστή της, δηλαδή να κτίσει τον ναό που οφείλει στον άγιό της και άγιό μας. Αμήν Άγιε και θεοφόρε πάτερ Θεοφάνη, πρέσβευε και υπέρ ημών των αμαρτωλών. Αμήν.Πριν κλείσω, θα ήθελα να σημειώσω με πολλή χαρά ότι το κείμενο αυτό γιά τον Άγιο Θεοφάνη ανοίγει την τρίτη εκατοντάδα στην ιστοσελίδα μας. Είναι το 201ο, και το αφιερώνω στον Σεβαστό Δάσκαλο, στον Κύριο Μανώλη τόν Βαλσαμίδη, με τον οποίο κάποτε λύσαμε ένα ιστορικό πρόβλημα σχετικά με τά στοιχεία γιά τον Άγιο Θεοφάνη και το Μοναστήρι του στο Βέρμιο, γιά το ότι τιμάει τον πολιτισμό της γενέτειράς του.

Μακάρι να μας ευλογεί ο Άγιός μας.